معابر شهری در اسارت سلاخان خیابانی؛ جولان کشتار غیرمجاز دام در اهواز/ گروکشی سلامت مردم

آفتاب کارون: مهدی ربیع

ضعف نظارت‌های بهداشتی و پاسکاری میان متولیان و نبود متولی مناسب دست به دست هم داده تا کشتار غیرمجاز دام در گوشه و کنار اهواز همچنان ادامه داشته باشد و سلاخان خیابانی با خیال راحت مشغول کار باشند.

در شرایطی که سلامت شهروندان اهوازی به دلیل مسائل مختلف از ریزگردها تا آلاینده‌های زیست محیطی، شیمیایی، بیماری‌های تنفسی و وجود صنایع آلاینده در گوشه و کنار شهر دستخوش اما و اگر شده و به فنا رفته کشتار غیرمجاز دام در مناطق مختلف اهواز جولان داده و پازل عوامل تهدید کننده سلامتی مردم اهواز را تکمیل می‌کند.

اگر از اهواز به سمت شهرستان باوی رفته باشید، در مسیر زرگان قصابان خیابانی غیرمجاز با خیال راحت و بدون دغدغه و نگرانی از پیگرد قانونی و تبعات سنگین حقوقی به راحتی آب خوردن و در روز روشن آن هم در برابر چشمان رهگذران بساط خود را در پیاده‌روها و معابر شهری پهن کرده و مشغول کارند.

کشتار غیرمجاز دام از قبل گاو گوشفند گاومیش و حتی شتر در کوی الصافی، پیچ خزامی ، شهر حمیدیه کوی طلاب ، کوی ٢٢ بهمن ، دروازه ، ۴٠٠ دستگاه ، منبع آب ، لشکر آباد ، کیان ، کمپلو ، کوی سیاحی ، شهرک اهواز ، ملاشیه و دیگر مناطق حاشیه‌نشین اهواز هم انجام می‌شود.

در شرایطی که برای ذبح دام زنده آن هم به صورت بهداشتی و ایمن استانداردهای بسیار سخت‌گیرانه و جنون‌وار اعمال می‌شود به گونه‌ای که اشک قصاب‌ها را در می‌آورد اما در اهواز قصابان و سلاخان خیابانی غیرمجاز با ذبح دام‌هایی که معلوم نیستند سالم هستند یا خیر و هیچ اطمینانی از بهداشتی بودن شرایط آنها نیست و مُهر سلامت نیز ندارند با جان و سلامت مردم بازی می‌کنند؛ همه این اتفاقات در خیابان در هوای آزاد رخ می‌دهد، هوایی که در معرض دود خودروهای آلاینده و دیگر عوامل آلودگی است.

علاوه بر این پس کشتار دام در معابر عمومی خطرات دیگری هم دارد، پس از کشتار، باقی امعا و احشای آنها به صورت غیر بهداشتی در فضای پیاده‌روها رها می‌شود و این مسئله موجب تجمع حیوانات موذی مثل موش، گربه و سگ های ولگرد می‌شود.

سگ‌های ولگردی که احتمال بیماری آنها بسیار بالاست و حضور آنها در کنار باقی مانده دام‌های کشتار شده خطر صدچندانی برای سلامت و جان مردم دارد؛ وجود موش نیز که به گفته کارشناسان بهداشتی و دامپزشکی باعث گسترش بیماری طاعون و عامل انتقال بیماری‌های دیگر است، همچنین بوی تعفن ناشی از باقیمانده دام در سطح معابر موجب آزار و اذیت مردم و عابران پیاده می‌شود و از نظر زیبایی نیز صحنه‌های مشمئزکننده‌ای را رقم می‌زند که هیچ کسی قادر به تحمل آن نیست.

در این شرایط ضعف نظارت و عدم وجود متولی نامناسب باعث شده تا به گفته کارشناسان بهداشتی و دامپزشکی کشتار دام غیرمجاز تبدیل به یک چالش و تهدید جدی برای مردم اهواز شود، این مسئله بارها توسط مسئولان دانشگاه علوم پزشکی اهواز، مرکز بهداشت خوزستان، مدیران دو شبکه بهداشت غرب و شرق اهواز در افکار عمومی مطرح و گوشزد شده اما گویا متولی اصلی گوش شنوایی برای شنیدن ندارد؛ با توجه به وجود هوای آلوده در اهواز و خطرات مسلم و قطعی کشتار دام به صورت غیرمجاز آن هم خارج از کشتارگاه، بدون رعایت الزامات بهداشتی و سلامتی و همچنین بدون حضور ناظران دامپزشکی و شرعی آیا می‌توان به سلامت این نوع فرآورده دامی اطمینان کرد؟ آیا می‌توان تضمین کرد که گوشت حاصل از کشتار غیر مجاز دام به صورت غیربهداشتی سالم است و مصرف آن موجب بیماری نمی شود؟ در حالی که دام‌های کشتار شده در شرایط بهداشتی مُهر و موم شده، علامت استاندارد بهداشتی و شماره رهگیری داشته و در محیطی کاملا بهداشتی و ایمن کشتار می‌شوند اما دام‌هایی که به صورت غیرمجاز کشتار شده هیچ کدام از این ویژگی‌ها را ندارند.

گوشتی که به روش کشتار کنار جاده‌ای به فروش می‌رسد ضمن دستکاری ترازو علاوه بر کم فروشی مسلم ممکن است آلودگی‌های زیادی داشته باشد و غیرقابل مصرف است؛ همچنین گرد و غبار و آلودگی ناشی از سوخت ماشین‌هایی که از جاده عبور می‌کنند، همه از عواملی هستند که سبب آلودگی گوشت می‌شود.

اخیرا نیز و بر اساس مستندات متقن در مسئله کشتار غیرمجاز دام در گوشه و کنار اهواز بحث کشتار دام‌های ماده ، مولد و آبستم نیز مطرح شده آن هم در شرایطی که طبق ماده ۱۰ آئین‌نامه اجرائی ماده ۱۸ قانون سازمان دامپزشکی کشور کشتار دام مولد ممنوع است و با متخلفان به شدت برخورد می‌شود؛ ممنوعیت کشتار دام مولد به دلیل نابودی ذخایر ژنتیکی دامی و تهدید صنعت دامداری و دامپروری کشور است‌.

کشتار دام‌های مولد از جمله اتفاقاتی است که شدت آن به دلایلی مانند خشکسالی و کمبود نهاده‌های دامی از اوایل سال ۱۴۰۰ آغاز شد، ماجرایی که تهدیدی برای امنیت غذایی یک کشور محسوب می‌شود.

با حذف هر یک رأس دام شاید ٢ تا ٣ میلیون تومان نصیب دامدار شود اما برای واردات همین یک رأس دام، بیش از ١٠ میلیون تومان هزینه ارزی به کشور تحمیل می‌شود؛ ضمن اینکه تداوم این اقدام باعث کمبود دام و افزایش گرانی این ماده غذایی می‌شود.

در شرایطی که این روزها به دلیل کاهش ارزش پول ملی و افرایش نرخ تورم بسیاری از مایحتاج زندگی مردم از جمله گوشت گران شده، کشتار دام به صورت غیرمجاز باعث آسیب به کسب و کارها، صنف قصابان و بیکاری و تعطیلی آنها و نابودی اقتصاد دام می شود؛ همچنین هزینه‌های مادی بسیاری را برای جامعه صنفی قصابی‌ها ایجاد می‌کند.

کشتار غیرمجاز و کنار جاده‌ای دام، بازار کسبه را خراب کرده و با فریب مردم کم فروشی وگران‌فروشی می‌کنند و گوشت را حتی گران‌تر از فروشندگان فرآورده‌های گوشتی عرضه می‌کنند؛ به دلیل ارزانی و قیمت پایین گوشت حاصل از کشتار دام به صورت غیربهداشتی و غیرمجاز که ناشی از فروش دامهای پیر ؟حذفی و احیانا بیمار و بی کیفیت متأسفانه افراد بسیاری صرفاً به خاطر قیمت پایین و بدون اطلاع از مخاطرات وحشتناک بهداشتی و ایمنی کشتار دام غیرمجاز نسبت به خرید و مصرف این نوع گوشت اقدام و با این کار با جان و سلامت خود و دیگران بازی می‌کنند.

استقبال مردم و رستورانها و چلو کبابی ها و پیمانکاران تامین کننده اغذیه شرکتهای دولتی و خصوصی از آن‌ها به این دلیل است که فکر می‌کنند قیمت این فروشندگان کمتر از فروشندگان فرآورده‌های دامی مجوزدار سطح شهر است و یا به دلیل اینکه کشتار در مقابل چشم آن‌ها انجام می‌شود، سالم‌تر است؛ شهروندان به این مورد توجه نمی‌کنند که ممکن است دام بیمار باشد و یا گوشت آن به علت آشغال و یا حرامی‌هایی که دارد، غیرقابل استفاده باشد.

بر اساس ماده ۶۸۸ قانون مجازات اسلامی و ماده ۴ و ۱۲ قانون سازمان دامپزشکی کشتار غیرمجاز دام در خارج از کشتارگاه خلاف قانون بوده و قابل پیگرد در مراجع قضایی است؛ هر مورد از کشتار غیرمجاز دام می‌تواند خطر ابتلا به تب کریمه کنگو را در پی داشته و سلامت مردم را نیز تهدید کند.

به علت عدم وجود سیستم سپتیک فاضلاب و دفع فضولات، این موارد سبب آلودگی‌های محیط زیست و تجمع حیوانات حشرات و جوندگان می‌شود؛ کشتار دام در خارج از کشتارگاه و در معابر عمومی و شهری عملی غیرفرهنگی و نشان‌دهنده عدم رعایت اصول نوین شهرنشینی است.

ذبح دام در معابر عمومی و در برابر چشم کودکان تأثیر منفی بر روح و روان آنها گذاشته و با دیدن این صحنه‌های کشتار که بعضاً با خشونت نیز همراه است آثار زیان بار روانی در کودکان ایجاد و در درازمدت باعث ایجاد رفتارهای خشونت بار در افراد می‌شود.

کشتار غیرمجاز دام‌ها در مبادی اصلی تردد شهرها، آویزان بودن لاشه و همچنین ریختن خونابه و فضولات حاصل از کشتار دام‌ها چهره زشت و نازیبایی به این مناطق می‌دهد و سبب نارضایتی مسافران عبوری از آنجا شده است؛ نقل و انتقال غیرمجاز دام‌ها به منظور کشتار علاوه بر احتمال انتقال بیماری‌ها به افراد سالم می‌تواند باعث انتقال عوامل بیماری‌زای دامی از یک منطقه به منطقه دیگر و فراگیر شدن این بیماری و اپیدمی در منطقه جدید شود.

از مسئولان دستگاه‌های نظارتی انتظار می‌رود که ضمن تشدید نظارت بر این موارد، مدیری شایسته را در رأس اداره‌کل دامپزشکی خوزستان منصوب کنند تا با جدیت بیشتری نسبت به برخورد با چنین مواردی اقدام لازم را داشته باشد.